Polecane nowości grudnia
KUCIEL-FRYDRYSZAK, Janina: Służące do wszystkiego. – Warszawa : Wydawnictwo Marginesy, 2018.
„Czysta, uczciwa, umiejętna, z dobrem gotowaniem”, czyli poszukiwana służąca do wszystkiego: froterowania, robienia zakupów, palenia w piecu o świcie, prania, gotowania, cerowania, usługiwania przy stole, zmywania, przytulania, ratowania, współczucia, składania złamanych serc. Niedoceniana, upokarzana, wykorzystywana, bez prawa do wypoczynku, na nogach od świtu do nocy, zarabiająca grosze polska „biała niewolnica”. Czy życie służącej w przedwojennej Polsce polegało wyłącznie na tym, żeby harować na swój pogrzeb (nikt przecież nie pochowałby jej za darmo)?
Joanna Kuciel-Frydryszak, dziennikarka, autorka biografii „Słonimski. Heretyk na ambonie” i biografii Kazimiery Iłłakowiczówny „Iłła”, oddaje do rąk czytelników książkę, która opowiada o losach kobiet pracujących w charakterze pomocy domowych. Obserwuje je przy pracy i kiedy mają wychodne, w sytuacji molestowania, czy wówczas, gdy muszą oddać swoje często nieślubne dzieci. Co ważne, nie ukrywa, że oprócz służących „z nieba rodem”, zdarzały się też służące „terrorystki”, których działania bywały niekiedy skandaliczne.
Na publikację składają się m.in. archiwalne fotografie, wycinki z ówczesnych gazet, wspomnienia rodzinne, informacje z muzeów. Autorka w niezwykle interesujący sposób ukazuje różnice klasowe, obyczajową (i nie tylko) sferę życia ziemiaństwa, mieszczaństwa i służby przełomu XIX i XX w. oraz opowiada o potrzebie dominacji lepiej urodzonych nad biedotą. (NP)
Książka dostępna w Wypożyczalni Głównej
MURAKAMI, Haruki: Śmierć Komandora. 1 : pojawia się idea. – Warszawa : Warszawskie Wydawnictwo Literackie, 2018.
Bohaterem obszernej dwutomowej powieści Murakamiego jest trzydziestosześcioletni portrecista, którego z dnia na dzień porzuca żona. Malarz natychmiast wyprowadza się z domu, rezygnuje ze zleceń i przez kilka miesięcy podróżuje po zimnych regionach Japonii. Gdy zmęczony tułaczką wraca do Tokio i prosi przyjaciela o nocleg, ten oferuje mu opuszczony dom w górach, należący do jego ojca, znanego japońskiego malarza. Z dala od ludzi, w otoczeniu zachwycającej przyrody, bohater odzyskuje spokój i, korzystając z pracowni mistrza, poświęca się twórczości. Prowadzi też lekcje malarstwa i wdaje się w mało znaczące romanse. Powoli zaczyna odkrywać sekrety atelier właściciela domu: słucha płyt operowych, przegląda bibliotekę i odnajduje nieznane nikomu dzieło – „Zabójstwo komandora”. Jasną i uporządkowaną fabułę „Śmierci Komandora” w pewnym momencie burzy tajemnicza postać Mężczyzny Bez Twarzy, od którego artysta dostaje nietypowe zlecenie, a to rodzi początek zupełnie nowej historii zdarzeń.
Najnowsza powieść japońskiego pisarza jest na tyle nieoczywista, na ile niewyraźna wydaje się w niej granica snu i rzeczywistości. Wypełniona niezwykłymi postaciami, zdarzeniami, opisami pracy twórczej portrecisty, muzyką Mozarta i Richarda Straussa, książka pochłania bez reszty. (NP)
Książka dostępna w Wypożyczalni Głównej
MYŚLIWSKI, Wiesław: Ucho Igielne. – Kraków : Wydawnictwo Znak, 2018.
Czy człowiek jest w stanie nadążyć za swoim życiem? A może życie to błądzenie za sobą bez nadziei, że się kiedykolwiek siebie odnajdzie? Bohater nowej powieści Wiesława Myśliwskiego próbuje zrozumieć kim był na różnych etapach swojego życia.
Ucho Igielne, czyli Furta Dominikańska, to jedyna zachowana furta w murach obronnych Sandomierza. Wąskie przejście stało się punktem wyjścia poruszającej medytacji nad ludzkim losem. Na schodkach splatają się losy dwóch mężczyzn – stary bohater spotyka siebie w młodości i wspólnie czekają na dziewczynę, która kiedyś zniknęła. W całej książce krzyżują się więc różne perspektywy zdarzeń, co sprawia, że powieść rozpada się na wiele odrębnych historii. Szkatułkowa kompozycja otwiera przed nami mnóstwo interesujących motywów, poznajemy rodzinę narratora, jego kolegów z pracy, wielbicieli, dawnych znajomych, natomiast Żydówka - bo tak wołano kiedyś na poszukiwaną przez bohaterów dziewczynę – jest postacią, która łączy całą powieść.
Autor dwukrotnie uhonorowany Nagrodą Nike (za „Widnokrąg” w 1997 i „Traktat o łuskaniu fasoli” w 2007) w dobrze znany, wymagający sposób opisuje przeszłość. „Ucho Igielne” jest sentymentalną podróżą po dawnych czasach, także czasach wojny i Zagłady oraz filozoficznym traktatem o istocie bytu, zbudowanym na podstawie codziennych, pozornie niczym nie wyróżniających się zdarzeń. (NP)
Książka dostępna w Wypożyczalni Głównej, Filii nr 4
SMECHOWSKI, Emilia: My, super imigranci : reportaż. – Warszawa : Prószyński i S-ka, 2018.
Emilia Smechowski, a właściwie Śmiechowska, urodziła się w Polsce, w Wejherowie w 1983 roku. Gdy miała pięć lat wraz z rodzicami, lekarzami, i młodszą siostrą wyemigrowała do Berlina Zachodniego. W Polsce rodzina zostawili wszystko, a przyszłość była wielką niewiadomą. W Berlinie, bogatym, czystym, kolorowym, znaleźli się wśród innych imigrantów głównie z Turcji i Jugosławi. Jednak kiedy okazało się, że dziadek matki podpisał w czasie II wojny światowej volkslistę aby ratować swoją rodzinę, zyskali status repatriantów, którzy wracają do kraju przodków. Jako repatrianci już po roku otrzymali obywatelstwo niemieckie. Jak się okazało wielu Polaków, mieszkańców Śląska, Pomorza, korzystało z tej możliwości i wyjeżdżało do Niemiec jako repatrianci, a najbardziej znanymi byli Miroslav Klose i Lukas Podolski.
Na przykładzie swojej rodziny Emilia Smiechowski przedstawia obraz Polaków imigrujących w latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku, pokazując wszystkie jego aspekty, również te ukrywane, które nie są powodem do dumy. Teraz jako dorosła kobieta, dziennikarka pisząca do niemieckich gazet, Emilia Smechowska wraca do języka polskiego - swojego ojczystego, razem z córką przyjeżdża do Wejherowa i pomimo, że w niemieckim dowodzie jako miejsce urodzenia wpisano jej Neustadt /Westpreussen zamiast Wejherowo/Polska tu czuje się u siebie.
Książkę „My, superemigranci” warto przeczytać, przypomnieć sobie nie tak odległe czasy i imigracyjne losy naszych rodaków. Wprawdzie nie przemierzali pieszo Sahary, nie płynęli przez Morze Śródziemne na pontonie, nie groziła im śmierć, tortury, gwałt. Nie uciekali przed wojną, a w poszukiwaniu lepszego życia dla siebie i swoich dzieci. A jednak jest coś wspólnego w losie imigrantów bez względu na czas i szerokość geograficzną. (GZ)
Książka dostępna w Wypożyczalni Głównej
